Iliada
Iliada qe eshte nje nder veprat me te njohura Homerike ngerthen ne vete kenget.
mbi luften legjendare te Trojes. Sipas Legjendes shkaktar kryesor i kesaj lufte
ishte nje gosti perendish ku nuk ftohet perendesha e grindjes, nga zemerimi ajo
mer nje moll gdhend mbi te fjalet “ Me Te Bukures “ dhe e hedh ate ne mesin
e perendeshave tjera ,Aferdites, Heres , Athenes te paafta per ta zgjidhur kete
mosmarveshje ato i drejtohen princit te Trojes ,Paridit . Ai i magjepsur nga
premtimi i Aferdites per ti dhene atij gruan me te bukur mbi Toke , Helenen.
i jep dhe shpall Aferditen Perendeshen me te bukur .
Mu pas kesaj Paridi rremben Helenen , dhe shenon fillimin e Luftes me
gjakatare te Antikes , qe fillon me rrethimin e Trojes nga greket . Te Udhehequr
nga Agamenoni Mbreti i Mikenes dhe vella i Menelaut ( burrit te Helenes) mbret
i spartes e me prezencen e komandanteve me te shquar grek Akilit , Odiseut ,
Diomedi , Ajaks Telamoni bejne perpjekje te vazhdeshme te rrezuar Trojen ,
Mirepo te gjitha sulmet sprapsen nga Hektori , priresi i Trojaneve . Ndonese
Kjo veper pershkruan vetem 51 ditet e fundit shihet qarte dhe shume leht mund
te paramendohen viktimat e shumta te kesaj lufte .Keto 51 Dite shenojne fundin
e pergjakshem te tre Heronjve te kesaj vepre. I lodhur nga bejat e shumta ,humbjet
e medha e me Akilin qe tashme ishte terhequr ne shenje proteste per marrjen e
skllaves Brisedë nga Agamenoni , Menelau i ofron nje pakt dyluftimi Paridit
sipas te cilit pakt nese Menelau mposhtej ( vritej ) Paridi do mbante Helenen dhe
Greket do terhiqeshin nga Troja , Nese Paridi mposhtej Menelau do merrte Helenen
dhe Flota greke do leshonte Trojen duke i dhene fund kesaj Lufte qe padyshim kishte
rraskapitur te gjithe luftetaret e tashme edhe perendite e Olimpit ishin ne Lufte me
njeri tjetrin me veten Zeusin qe i ndalte .Fillimisht Paridi pranoi dhe sipas legjendes
po to mos ishte aq frikacak do kishte mposhtur Menelaur e terbuar te plakur e te
rraskapitur nga kjo lufte 10 vjeqare , dueli perfundon me Paridin te Kembet e
te vellait Hektorit te cilit nuk i beri zemra ta linte te vellane te vdiste dhe vrau
Menelaun me nje Goditje te vetme qe dritheroi Greket te cilet ja mbathen me vrap
nga fusha e betejes .Hektori ndiente se luftes i kishte ardhur fundi , ata dogjen anijet
greke dhe ishin gati qe ti hidhnin greket ne det .I shqetesuar nga kjo qe po ndodhte
Akili Lejon Partoklin kusheririn e tij qe te vesh armaturen e tij e te dal ne lufte ndaj
Trojaneve qe tju pres hovin . Partokli del ne fushbetej i armatosur me armaturen e
Akilit dhe shkakton panik ne Anen e Trojaneve , dhe gjendet ball per ball me Hektorin
nga i cili gjen vdekjen . Gjat dyluftimit Hektori kishte dyshuar se nuk po luftonte me
Akilin dhe pasi e lendi rend ne fyt Partoklin qe renkonte per vdekje tashme i heq atij
helmeten dhe ve re se nuk ishte Akili. I pikelluar nga ky fakt dhe duke ndjere keqardhje.
Hektori urdheron terheqjen . Pas ceremonise tradicionale per djegien e kufomave
Akili i zemeruar ne bejen e radhes mbetet ball-per-ball me Hektorin te cilin me shume
Mund e vret e me pas sikur kjo te mos mjaftonte kjo e lidh ate pas karroces se tij te luftes
dhe e terheq svarre deri ne kampin grek. Nga kjo qe ndodhi Zeusi Inatoset keq me Akilin. Ate nate i veshur ne nje kostum jo te zakonshem Priami Mbreti i Trojes shkon
dhe kerkon trupin e te birit me perulje qe me pas Akili duke ndjere keqardhje ia jep trupin
e Hektorit dhe Akili i Drejtohet Agamenonit qe te shpall disa dite paqe ne shenje respekti
per ti lene kohe Trojaneve qe te kryenin ceremonialet.Ne ndorkoh sipas fakteve te gjetura
me vone atyre diteve pritej qe te arrihej nje marveshje mes Trojaneve dhe Trakeve.
Pas perfundimit te ceremonialit disaditor Greket marshojn drejt Trojes ne nje Sulm te
fundit me Zeusin ne anen e Trojaneve dhe trimeri e zemerim luftetaret Trojan i
shkatojne humbje katastrofike Grekeve duke u vrare keshtu me shume se 2/3 e ushtrise.
Duke pare Kete rezultat Agamenoni urdheron terheqje te menjehershme se e dinte mire
se Perendia e Luftes se Olimpit she Zeusi ishin ne anen e Trojaneve dhe shume shpejte
ushtria e tij do ishte teresisht e mbaruar nese nuk terhiqeshin . Gjate terheqjes humbin
jeten edhe ushtar te tjere grek nga Harkataret Trojan . Odiseu duke pare kete futet menjehere ne dilema dhe nis te shetis neper kampin grek ku shumica e tendave ishin
zbrazur dhe Agamenoni ishte gati te merrte vendimin per terheqje .Ate dite Odiseu
me ndihmen e nje perendeshe te bukur qe e kishte mbeshtetur gjithmone sheh nje
ushtar grek qe i gezuar qe do terhiqej ne shtepine e tij po gdhendete nje kale prej druri
per te birin e tij .I inspiruar nga kjo Odiseu vrapon ne tenden e Agamenonit dhe i tregon
per idene qe i kishte shkrepur ne mendje , per nder te vellait te rene dhe premtimit qe i
kishte dhene Agamenoni thot se nje perpjekje e fundit vlen te behet dhe keshtu
Greket fillojne ndertimin e Kalit te Drunjet . Ne te cilin pasi futen luftetaret e zgjedhur
Grek paraqitet si dhurate e perendive per terheqjen e Grekeve. Te nesermen ne mengjes
vrojtuesit Trojan raportojn te Mbreti Priam i cili urdheron futjen e kalit brenda mureve.
Me ne fund nje Nate e qete kishte rene mbi Troje pa ankthin e se nesermes . Ne nderkoh
ne oret e vona te Nates Luftetaret Grek nder te cilet edhe Akili dhe Odiseu zbresin nga kali dhe japin sinjalin anijeve greke qe kishin mashtruar Trojanet dhe ishin portuar ne
ishujt prane . Pasi portat e medha hapen dhe Trojanet Kapen ne befasi ndodhin shume vrasje nder te cilat i poshteruar vdes edhe Akili nga harku I Paridit , vdes edhe Priami
ndersa Trojes i Vihet zjarri.
Personazhet:
Hektori : Udheheqesi i Trojavene ne Luften e Trojes , Vritet nga akili
Akili : Heroi i grekeve qe vrau Hektorin , i shenjteruar nga perendit,Vritet nga Paridi
Paridi : Princi i Trojes qe rrembeu Helenen , shkaktar i luftes
Odiseu : Mbret i Itakes , mendjendrituri qe shpiku “ KALIN E TROJES”
Agamenoni: Komandanti kryesor i Grekeve , Mbret i Mikenes
Menelau : Burri i Helenes , Mbret i Spartes
Helena : Vasha me e bukur mbi dhe asokohe ,( shkaku kryesor i luftes )
Priami : Mbreti i Trojaneve
Zeusi : Perendia e Rrufes , Kryesore e Grekeve
Hera : Gruaja e Zeusit , Perendesha dytesore pas Zeusit
Athena : Perendesh greke .
Aferdita : Perendesha e Bukurise ( qe u shpall nga Paridi )
Partokli : Kusheriri i Akilit , Vritet nga Hektori
Aresi : Perendia e Luftes
Iliada qe eshte nje nder veprat me te njohura Homerike ngerthen ne vete kenget.
mbi luften legjendare te Trojes. Sipas Legjendes shkaktar kryesor i kesaj lufte
ishte nje gosti perendish ku nuk ftohet perendesha e grindjes, nga zemerimi ajo
mer nje moll gdhend mbi te fjalet “ Me Te Bukures “ dhe e hedh ate ne mesin
e perendeshave tjera ,Aferdites, Heres , Athenes te paafta per ta zgjidhur kete
mosmarveshje ato i drejtohen princit te Trojes ,Paridit . Ai i magjepsur nga
premtimi i Aferdites per ti dhene atij gruan me te bukur mbi Toke , Helenen.
i jep dhe shpall Aferditen Perendeshen me te bukur .
Mu pas kesaj Paridi rremben Helenen , dhe shenon fillimin e Luftes me
gjakatare te Antikes , qe fillon me rrethimin e Trojes nga greket . Te Udhehequr
nga Agamenoni Mbreti i Mikenes dhe vella i Menelaut ( burrit te Helenes) mbret
i spartes e me prezencen e komandanteve me te shquar grek Akilit , Odiseut ,
Diomedi , Ajaks Telamoni bejne perpjekje te vazhdeshme te rrezuar Trojen ,
Mirepo te gjitha sulmet sprapsen nga Hektori , priresi i Trojaneve . Ndonese
Kjo veper pershkruan vetem 51 ditet e fundit shihet qarte dhe shume leht mund
te paramendohen viktimat e shumta te kesaj lufte .Keto 51 Dite shenojne fundin
e pergjakshem te tre Heronjve te kesaj vepre. I lodhur nga bejat e shumta ,humbjet
e medha e me Akilin qe tashme ishte terhequr ne shenje proteste per marrjen e
skllaves Brisedë nga Agamenoni , Menelau i ofron nje pakt dyluftimi Paridit
sipas te cilit pakt nese Menelau mposhtej ( vritej ) Paridi do mbante Helenen dhe
Greket do terhiqeshin nga Troja , Nese Paridi mposhtej Menelau do merrte Helenen
dhe Flota greke do leshonte Trojen duke i dhene fund kesaj Lufte qe padyshim kishte
rraskapitur te gjithe luftetaret e tashme edhe perendite e Olimpit ishin ne Lufte me
njeri tjetrin me veten Zeusin qe i ndalte .Fillimisht Paridi pranoi dhe sipas legjendes
po to mos ishte aq frikacak do kishte mposhtur Menelaur e terbuar te plakur e te
rraskapitur nga kjo lufte 10 vjeqare , dueli perfundon me Paridin te Kembet e
te vellait Hektorit te cilit nuk i beri zemra ta linte te vellane te vdiste dhe vrau
Menelaun me nje Goditje te vetme qe dritheroi Greket te cilet ja mbathen me vrap
nga fusha e betejes .Hektori ndiente se luftes i kishte ardhur fundi , ata dogjen anijet
greke dhe ishin gati qe ti hidhnin greket ne det .I shqetesuar nga kjo qe po ndodhte
Akili Lejon Partoklin kusheririn e tij qe te vesh armaturen e tij e te dal ne lufte ndaj
Trojaneve qe tju pres hovin . Partokli del ne fushbetej i armatosur me armaturen e
Akilit dhe shkakton panik ne Anen e Trojaneve , dhe gjendet ball per ball me Hektorin
nga i cili gjen vdekjen . Gjat dyluftimit Hektori kishte dyshuar se nuk po luftonte me
Akilin dhe pasi e lendi rend ne fyt Partoklin qe renkonte per vdekje tashme i heq atij
helmeten dhe ve re se nuk ishte Akili. I pikelluar nga ky fakt dhe duke ndjere keqardhje.
Hektori urdheron terheqjen . Pas ceremonise tradicionale per djegien e kufomave
Akili i zemeruar ne bejen e radhes mbetet ball-per-ball me Hektorin te cilin me shume
Mund e vret e me pas sikur kjo te mos mjaftonte kjo e lidh ate pas karroces se tij te luftes
dhe e terheq svarre deri ne kampin grek. Nga kjo qe ndodhi Zeusi Inatoset keq me Akilin. Ate nate i veshur ne nje kostum jo te zakonshem Priami Mbreti i Trojes shkon
dhe kerkon trupin e te birit me perulje qe me pas Akili duke ndjere keqardhje ia jep trupin
e Hektorit dhe Akili i Drejtohet Agamenonit qe te shpall disa dite paqe ne shenje respekti
per ti lene kohe Trojaneve qe te kryenin ceremonialet.Ne ndorkoh sipas fakteve te gjetura
me vone atyre diteve pritej qe te arrihej nje marveshje mes Trojaneve dhe Trakeve.
Pas perfundimit te ceremonialit disaditor Greket marshojn drejt Trojes ne nje Sulm te
fundit me Zeusin ne anen e Trojaneve dhe trimeri e zemerim luftetaret Trojan i
shkatojne humbje katastrofike Grekeve duke u vrare keshtu me shume se 2/3 e ushtrise.
Duke pare Kete rezultat Agamenoni urdheron terheqje te menjehershme se e dinte mire
se Perendia e Luftes se Olimpit she Zeusi ishin ne anen e Trojaneve dhe shume shpejte
ushtria e tij do ishte teresisht e mbaruar nese nuk terhiqeshin . Gjate terheqjes humbin
jeten edhe ushtar te tjere grek nga Harkataret Trojan . Odiseu duke pare kete futet menjehere ne dilema dhe nis te shetis neper kampin grek ku shumica e tendave ishin
zbrazur dhe Agamenoni ishte gati te merrte vendimin per terheqje .Ate dite Odiseu
me ndihmen e nje perendeshe te bukur qe e kishte mbeshtetur gjithmone sheh nje
ushtar grek qe i gezuar qe do terhiqej ne shtepine e tij po gdhendete nje kale prej druri
per te birin e tij .I inspiruar nga kjo Odiseu vrapon ne tenden e Agamenonit dhe i tregon
per idene qe i kishte shkrepur ne mendje , per nder te vellait te rene dhe premtimit qe i
kishte dhene Agamenoni thot se nje perpjekje e fundit vlen te behet dhe keshtu
Greket fillojne ndertimin e Kalit te Drunjet . Ne te cilin pasi futen luftetaret e zgjedhur
Grek paraqitet si dhurate e perendive per terheqjen e Grekeve. Te nesermen ne mengjes
vrojtuesit Trojan raportojn te Mbreti Priam i cili urdheron futjen e kalit brenda mureve.
Me ne fund nje Nate e qete kishte rene mbi Troje pa ankthin e se nesermes . Ne nderkoh
ne oret e vona te Nates Luftetaret Grek nder te cilet edhe Akili dhe Odiseu zbresin nga kali dhe japin sinjalin anijeve greke qe kishin mashtruar Trojanet dhe ishin portuar ne
ishujt prane . Pasi portat e medha hapen dhe Trojanet Kapen ne befasi ndodhin shume vrasje nder te cilat i poshteruar vdes edhe Akili nga harku I Paridit , vdes edhe Priami
ndersa Trojes i Vihet zjarri.
Personazhet:
Hektori : Udheheqesi i Trojavene ne Luften e Trojes , Vritet nga akili
Akili : Heroi i grekeve qe vrau Hektorin , i shenjteruar nga perendit,Vritet nga Paridi
Paridi : Princi i Trojes qe rrembeu Helenen , shkaktar i luftes
Odiseu : Mbret i Itakes , mendjendrituri qe shpiku “ KALIN E TROJES”
Agamenoni: Komandanti kryesor i Grekeve , Mbret i Mikenes
Menelau : Burri i Helenes , Mbret i Spartes
Helena : Vasha me e bukur mbi dhe asokohe ,( shkaku kryesor i luftes )
Priami : Mbreti i Trojaneve
Zeusi : Perendia e Rrufes , Kryesore e Grekeve
Hera : Gruaja e Zeusit , Perendesha dytesore pas Zeusit
Athena : Perendesh greke .
Aferdita : Perendesha e Bukurise ( qe u shpall nga Paridi )
Partokli : Kusheriri i Akilit , Vritet nga Hektori
Aresi : Perendia e Luftes